Hoe werkt de nieuwe Zaanbrug?

Bij een ophaalbrug wordt een deel van het brugdek (het val) opgetild. Het brugdek van de Zaanbrug is aan de kant van Wormer met scharnieren vastgezet aan het wegdek. Aan de kant van Wormerveer tillen 2 antracietkleurige trekstangen de brug omhoog om een schip te laten passeren. De trekstangen kunnen het val omhoog trekken, omdat het verbonden is met een contragewicht aan de balans. De brug functioneert als een wip. Het brugdek (val) en het contragewicht houden elkaar in evenwicht. Doordat brugdek en contragewicht met elkaar in evenwicht zijn, kost het minder energie om de brug te openen en te sluiten. De motor kan hierdoor efficiënt zijn werk doen. De balans ligt boven op 2 hameitorens. Samen vormen ze 'een poort' waar het verkeer door kan rijden. Het bijzondere aan het ontwerp van de Zaanbrug is dat het fiets- en voetgangerspaden langs de buitenkant van de hameitorens liggen. Dit zorgt voor het slanke uiterlijk van de brug.

Tekening: schematische weergave van de werking van een ophaalbrug

Elektromechanische aansturing

Voor de aansturing van de Zaanbrug is gekozen voor een elektromechanisch bewegingswerk met 2 zogenoemde panamawielen (tandwielen). Om het zware bewegingswerk zo compact mogelijk te houden en voor de gewenste snelheid, worden de panamawielen centraal aangedreven door een enkele tandwielkast en motor. De panamawielen gaan naar verwachting meer dan 50 jaar mee (de brug zelf heeft een levensduur van zo’n 100 jaar). De in de brugkelder opgestelde bedienings- en besturingsinstallaties zijn veilig bereikbaar voor onderhoud en kunnen via het montageluik zo nodig worden vervangen. De bediening van de nieuwe Zaanbrug vindt - evenals de vorige Zaanbrug - op afstand plaats.