Wat sleep jij mee?
Op weg naar de Waddeneilanden slepen we vaak van alles mee: tassen, kleding, fietsen en overige spullen. Maar wist je dat je ook onbedoeld planten of dieren kunt meenemen die daar niet thuishoren? Zogenaamde invasieve exoten verdringen de unieke en kwetsbare planten en dieren die op de Wadden leven. Met verwoestende gevolgen voor de bijzondere natuur.
Wat is het probleem?
Op deze pagina lees je wat je als eilandbezoeker of -bewoner kunt doen. Ontdek ook wat de provincie doet om de unieke planten en dieren van de Waddeneilanden te beschermen. Zo kan iedereen blijven genieten van het prachtige landschap en natuur.
Invasieve exoten zijn planten en dieren die ergens niet van nature voorkomen, maar zich snel verspreiden en de lokale natuur verstoren. Deze soorten kunnen oorspronkelijke planten en dieren verdringen, wat schadelijk is voor de natuur.
Vaak komen deze exoten door menselijk handelen in de natuur terecht. Bijvoorbeeld onbewust als je van het ene natuurgebied naar het andere reist. Kleine zaden en kiemen kunnen in je schoenen, kleding of kampeerspullen verstopt zitten en zo ongemerkt worden verspreid. Of mensen gooien aquariumplanten in het buitenwater, of zetten lettersierschildpadden of exotische vissen uit in de natuur. Kleine dieren kunnen ook via handelsroutes met zeecontainers en vrachtwagens meeliften.
Een voorbeeld van een invasieve exoot is de ‘watercrassula’. Een waterplant die oorspronkelijk uit Australië komt, maar in Nederland als aquariumplant wordt gebruikt. Wanneer mensen deze plant in de natuur achterlaten, kan zelfs een klein stukje al uitgroeien tot een plaag. Deze plant vormt op verschillende Waddeneilanden dichte matten op het water, waardoor er geen zonlicht meer doorheen komt. Dit maakt het voor andere soorten, zoals bepaalde amfibieën en waterplanten, onmogelijk om te overleven. Daarom is snel ingrijpen belangrijk om verdere schade aan de natuur te voorkomen.
Wanneer je naar de Waddeneilanden reist, kun je als bezoeker een belangrijke rol spelen in het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten. Hier zijn tips voor hoe jij de Waddeneilanden kunt beschermen.
Voor automobilisten en kampeerders
Als je met de auto of caravan reist, is het belangrijk om deze goed schoon te maken voordat je vertrekt. Klop automatjes uit en veeg alles goed na. Controleer de banden en onderkant van je voertuig op modder of plantenresten. Zo voorkom je dat zaden van invasieve planten ongemerkt met je meereizen.
Voor wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers
Blijf in natuurgebieden altijd op de paden om te voorkomen dat plantresten aan je schoenen of fiets blijven hangen. Reinig na elke tocht je schoenen, kleding en fiets, vooral als je van het ene naar het andere natuurgebied gaat.
Voor watersporters en vissers
Reinig je boot en visuitrusting zorgvuldig na gebruik om te voorkomen dat je waterplanten of dieren onbedoeld van het ene water naar het andere verplaatst. Zorg ervoor dat alles droog is en vrij van vuil voordat je naar een nieuwe locatie vertrekt.
Geef waarnemingen door!
Als je invasieve planten of dieren ziet, kun je dit melden via de app ‘snApp de exoot (Android & iOS) of op waarneming.nl. Deze meldingen helpen experts om snel in te grijpen en de verspreiding te beperken.
Als eilandbewoner kun je een grote bijdrage leveren aan het voorkomen van de verspreiding van invasieve exoten op de Waddeneilanden. Hier zijn tips voor hoe jij jouw eiland kunt beschermen:
Voorkom invasieve exoten in je tuin
Let bij het kopen van tuinplanten op dat je geen invasieve soorten kiest, vooral planten die snel woekeren. Vervang invasieve planten die al in je tuin staan door alternatieven die op de Waddeneilanden thuis horen. Vraag advies bij je lokale tuincentrum of gebruik de zoekfunctie op Floron.nl om geschikte inheemse planten te vinden.
Neem geen invasieve exoot als huisdier
Dieren die niet van nature op de Waddeneilanden voorkomen, kunnen ook voor overlast zorgen. Een sierschildpad of een zonnebaars bijvoorbeeld, zijn prachtig in een aquarium. Ook tropische vogels zijn mooi om te zien als huisdier. Maar laat ze niet ontsnappen in de natuur, want zij zijn een bedreiging voor andere diersoorten!
Afval in de natuur? Niet doen!
Gooi snoeiafval of tuinafval niet in de natuur maar breng het naar de vuilstort. Dit geldt ook voor waterplanten; die kunnen snel gaan woekeren als ze in openbaar water terechtkomen.
Reis schoon en voorkom verspreiding
Reis je vaak van en naar de Wadden? Zorg ervoor dat je auto, fiets en uitrusting vrij zijn van modder en plantmateriaal. Dit voorkomt dat zaden van invasieve soorten zich ongemerkt verspreiden.
Blijf op de paden
Als wandelaar, fietser of natuurliefhebber is het belangrijk op de paden te blijven. Zo voorkom je dat plantresten aan je schoenen of fiets blijven hangen. Reinig na elke tocht je schoenen, kleding en fiets, vooral als je van het ene naar het andere natuurgebied gaat.
Wil jouw organisatie meedoen aan de campagne? Dat kan eenvoudig met de materialen die je op deze pagina kunt downloaden. In de toolkit vind je diverse communicatiemiddelen waarmee je de boodschap van de campagne ‘Wat sleep jij allemaal mee?’ kunt verspreiden.
Deze middelen zijn gratis en rechtenvrij te gebruiken tot december 2025 op: websites, social media, narrowcasting, nieuwsbrieven en andere communicatiekanalen.
Wil je de campagnetoolkit bestellen of heb je vragen? Neem dan contact op via: communicatie@noord-holland.nl
Teksten voor website en andere middelen
Je mag alle teksten op deze website gebruiken voor communicatie op je eigen website.
Beelden social media
Download (.zip) de flyer, posters en beeldmateriaal voor social media.
De provincie is verantwoordelijk voor het bestrijden van invasieve exoten. Dit geldt voor de soorten die door de Europese Unie zijn aangewezen. Vooral in kwetsbare natuurgebieden, zoals de Waddeneilanden en Natura2000-gebieden, speelt de provincie een belangrijke rol in het voorkomen en bestrijden van deze exoten.
Samen met gemeenten en natuurbeheerders zoekt de provincie naar de beste aanpak per gebied. Ook draagt de provincie bij aan kennisdeling en financiële ondersteuning. Zo zorgen we samen voor het behoud van onze waardevolle natuur. Op de pagina invasieve exoten in Noord-Holland vind je meer uitleg over de soorten en aanpak.
Geef waarnemingen door!
Zie je invasieve planten of dieren? Meld dit dan via de app ‘snApp de exoot (Android & iOS) of op waarneming.nl. Deze meldingen helpen experts om snel in te grijpen en de verspreiding te beperken.