Duurzame warmte
Om klimaatverandering tegen te gaan, moeten in 2050 in Nederland 7 miljoen woningen en 1 miljoen bedrijfsgebouwen overstappen van verwarming met aardgas naar verwarming met (hybride)warmtepompen of warmtenetten. Het doel voor 2030: 2,5 miljoen woningen en 120.000 bedrijfsgebouwen verduurzamen. In Noord-Holland gaat het om circa 460.000 koop- en huurwoningen en 21.200 bedrijfsgebouwen. Daarvoor moet veel gebeuren. De provincie onderzoekt en stimuleert samen met overheden, warmteaanbieders en inwoners alternatieven voor warmte uit aardgas.
De provincie heeft veel verschillende duurzame warmtebronnen. Noord-Holland is omgeven door water en er is veel oppervlaktewater. Dit wordt in de zomer opgewarmd door de zon. Deze warmte kan worden opgeslagen in de bodem en in de winter weer worden gebruikt voor het verwarmen van huizen. Ook kan in delen van Noord-Holland op een diepte van 2 kilometer of meer warm water worden gewonnen met een temperatuur van 60 en 90 0C. Deze energievorm heet aardwarmte of geothermie. Ook kan restwarmte van industrie worden hergebruikt voor het verwarmen van huizen.
Gemeenten hebben de regie bij het verduurzamen van de warmtevoorziening van de gebouwde omgeving. In Warmtetransitie: de Noord-Hollandse aanpak (pdf, 2 MB) staat hoe de provincie gemeenten hierbij ondersteunt.
Transitie in de wijk
90 % van de woningen wordt nu nog met aardgas verwarmd. Binnen een termijn van 25 jaar wordt aardgasverwarming vervangen door verwarming met (hybride)warmtepompen en warmtenetten. Gemeenten in Nederland hebben in 2021 voor de gebouwde omgeving Transitievisies Warmte opgesteld. Deze geven een eerste indruk op wijkniveau welke duurzame warmtevoorziening tot de laagste kosten leidt en welke wijken starten met verduurzaming. In een volgende stap werkt de gemeente voor de wijken die willen starten de plannen verder uit in overleg met de bewoners. De provincie ondersteunt gemeenten hierbij met subsidies en via het Servicepunt Duurzame Energie met onderzoek en het uitwisselen van kennis. Daarnaast ondersteunt de provincie Energieloketten waar woningeigenaren terecht kunnen voor onafhankelijk advies over het verduurzamen van hun woning.
Warmtenetten
Een deel van de wijken is geschikt om te verwarmen met duurzame warmtebronnen in de omgeving. Deze warmte wordt met warmtenetten naar de gebouwde omgeving getransporteerd. In de provincie zijn al diverse warmtenetten. Deze worden in de toekomst flink uitgebreid. Om de inzet van warmtenetten te stimuleren heeft de provincie een online warmteviewer opgezet. Hiermee kan worden nagegaan in welke wijken warmtenetten kansrijk zijn door op een plattegrond te tonen wat de warmtevraag van wijken is en welke warmtebronnen in de omgeving het warmtenet kan gebruiken.
Aardwarmte
Om het gebruik van aardwarmte als duurzame warmtebron te versnellen, richt het project Versnelling Aardwarmte MRA zich op beleidsontwikkeling en kennisuitwisseling tussen overheden, aardwarmteontwikkelaars en andere (markt)partijen. Overheden, warmtebedrijven en warmteontwikkelaars in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) tekenden hiervoor een samenwerkingsovereenkomst. Zij werken samen om in de regio van Zandvoort tot Almere natuurlijke warmte uit de diepe ondergrond in te zetten om woningen en andere gebouwen te verwarmen.
Om inzicht te krijgen in de geschiktheid van de bodem voor het winnen van aardwarmte deed Energiebeheer Nederland (EBN) seismisch onderzoek (programma SCAN) in grote delen van Nederland. Noord-Holland en Flevoland hebben bijgedragen in de kosten voor aanvullend onderzoek zodat de MRA gedetailleerder inzicht kreeg in gebieden waar warmtenetten een optie zijn voor een duurzame warmtevoorziening. De resultaten van dit onderzoek komen binnenkort beschikbaar.
Het SCAN-onderzoek gaf meer inzicht in de geschiktheid van de bodem voor winning van aardwarmte in Noord-Holland Zuid. Voordat aardwarmte echter kan worden gewonnen is meer gedetailleerde informatie nodig van de plek voor de beoogde put voor het winnen van aardwarmte. De kosten van zo’n onderzoek zijn hoog. Om partijen te stimuleren dit nadere onderzoek toch uit te voeren heeft de provincie de subsidieregeling Aardwarmte onderzoek Noord-Holland opgezet.
Voor gemeenten is de Handreiking aardwarmtebeleid gemeenten MRA (pdf, 651 kB) opgesteld. Doel van deze handreiking is om gemeentebestuurders en –ambtenaren te ondersteunen bij de keuze over welke rol zij kiezen in aardwarmtewarmteprojecten.
Meer informatie over aardwarmte staat op Wat is geothermie of aardwarmte? en is te beluisteren in deze podcast.
