Over het project
De Koopvaardersschutsluis is een zeesluis die het Noordhollandsch Kanaal verbindt met de haven van Den Helder, de Waddenzee en Noordzee. Het kanaal begint al in Amsterdam. Wie vanuit daar met een eigen boot naar Texel wil varen, kan helemaal via het Noordhollandsch Kanaal langs Purmerend en Alkmaar naar Den Helder om door de zeesluis te gaan.
Naast de pleziervaart, is de Koopvaardersschutsluis heel belangrijk voor de Noord-Hollandse economie. Veel verschillende bedrijven gebruiken de sluis.
Dankzij de inzet van een slimme techniek kan de Koopvaardersschutsluis in Den Helder open blijven tijdens de renovatie. Ook wel 'renoveren met de winkel open' genoemd.
Een opknapbeurt onder water
Om de hinder van de renovatie zo klein mogelijk te houden, heeft de provincie Noord-Holland samen met aannemer Van Hattum en Blankevoort – een VolkerWessels onderneming – nagedacht over een methode waarbij de sluis open kan blijven tijdens de werkzaamheden. En ze zijn met een oplossing gekomen. De huidige sluiswand blijft staan en daarachter komt een nieuwe betonmuur. Die vervangt de functie van de stalen muur die is aangetast door de bacterie. Op beton heeft de bacterie geen grip. De methode die de aannemer gebruikt heet ‘jetgrouten’. Groot voordeel: deze werkzaamheden zijn mogelijk vanaf de kant. De sluis hoeft dus niet te worden drooggelegd, waardoor schepen gewoon door kunnen blijven varen.
De nieuwe wand bestaat uit zo’n 340 overlappende kolommen van ‘grout’ per zijde. Dit is een mix van cement en water. Die kolommen – een soort langwerpige cilinders – ontstaan doordat grout onder hoge druk via geboorde gaten in de grond wordt gespoten. De grout vermengt zich met de ondergrond. Al die kolommen bij elkaar vormen uiteindelijk een wand van 4 meter breed, 80 meter lang en 11 meter diep. De westkant van de sluis is eerst aan de beurt, daarna volgt de oostkant. De opknapbeurt is naar verwachting begin 2026 klaar. Er gaat namelijk tijd overheen voordat al die aparte kolommen volledig zijn uitgehard. De kosten voor dit hele project zijn € 40,7 miljoen.
Een duurzame methode
Bij de renovatie van de Koopvaardersschutsluis is extra aandacht voor duurzaamheid en circulariteit. Het ‘afval’ dat tijdens het werk overblijft, wordt namelijk gebruikt als nieuwe grondstof. Bij het jetgrouten komt een zogenoemde ‘retourspoeling’ vrij. Dit is een mix van cement, water en zand. Normaal wordt deze afgevoerd en gestort, wat niet duurzaam is. Op het terrein van de Koopvaardersschutsluis staat een scheidingsinstallatie, die het cement, water en zand weer van elkaar scheidt door middel van centrifuge. Oftewel: heel snel rondjes laten draaien. Die onderdelen worden vervolgens weer hergebruikt in de bouw van de sluis en het schone water gaat terug in het kanaal. Er ontstaat hierdoor dus geen afval. Bijkomend voordeel is dat er geen transport nodig is om de grote hoeveelheden retourspoeling af te voeren. Dit scheelt weer in de uitstoot van CO₂.
Een sluisterrein vol groen
Naast de Koopvaardersschutsluis zelf, krijgt het terrein eromheen ook een opknapbeurt. Een deel van de grijze verharding maakt plaats voor groen. Denk aan bosjes en struiken als meidoorn, sleedoorn, vlier of bramen en het zaaien van bloemen en kruiden. Dit trekt insecten aan, wat goed is voor de biodiversiteit. Marterachtigen, zoals de hermelijn en wezel, kunnen het snoeihout van de bosjes gebruiken als schuilplaats. Ook vogels zullen zich naar verwachting meer gaan nestelen in het groen.
Informatie over het werk
Het sluisterrein is ingericht als bouwterrein en afgesloten voor publiek. Aan de kant waar gewerkt wordt, is afmeren niet mogelijk omdat er direct achter de sluismuur een groot gat ligt. Er wordt gewerkt binnen reguliere werktijden (maandag tot en met vrijdag, van 7.00 - 19.00 uur). De werkzaamheden zijn afgestemd met betrokken partijen en organisaties.
Neem bij vragen of klachten contact op met het Servicepunt van de provincie, via telefoonnummer 0800 0200 600 (gratis) of per e-mail: servicepunt@noord-holland.nl.
