Buitenpoorten
Buitenpoorten zijn OV-knooppunten die vlakbij een bijzonder landschap, natuur- of recreatiegebied liggen. Door de bijzondere ligging van deze stations kunnen ze dienen als toegangspoort naar het landschap. Denk aan station Santpoort-Noord (geeft toegang tot Nationaal Park Zuid-Kennemerland) en station Bussum-Zuid (Goois Natuurreservaat).
Buitenpoorten brengen recreatie, cultuurhistorie, natuur, voorzieningen, woongebieden en verschillende vormen van vervoer samen. Belangrijk, omdat het groeiende aantal inwoners en toeristen steeds meer druk legt op de steden. Uiteraard moet iedereen toegang blijven houden tot stedelijk groen, natuur en landschap. Dat is belangrijk voor de kwaliteit en aantrekkingskracht van de regio, voor de gezondheid van inwoners van steden, voor de behoefte aan recreatiemogelijkheden én voor het spreiden van toeristen. De provincie verbetert de toegankelijkheid en kwaliteit van de buitenpoorten en geeft ze meer bekendheid. Zo wordt de natuur op een duurzame manier voor iedereen toegankelijk.
Toegang tot de natuur
De provincie wil dat toeristen en recreanten met de trein naar de natuur reizen. Dat is duurzaam. Daarom is in de Metropoolregio Amsterdam gekeken welke stations dicht bij de natuur liggen en goed te bereiken zijn. Om van stations poorten te maken naar de natuur moet het landschap al gevoeld worden op het station zelf. Ook leiden duidelijke routes recreanten naar bijvoorbeeld wandel- en fietsroutes.
Wat is het idee achter Buitenpoorten? In deze video nemen ontwikkelaars u mee.
Omwonenden
Voor omwonenden kunnen buitenpoorten van grote waarde zijn. De ontwikkeling ervan biedt kansen voor het herinrichten van het stations(gebied), wat de openbare ruimte verbetert. En het toegankelijker maken van het natuurgebied maakt het aantrekkelijk om in de buurt van een buitenpoort te wonen. De leefkwaliteit in de regio wordt beter.
Handboek Buitenpoorten
Om te onderzoeken hoe stations het beste ingericht kunnen worden als buitenpoort, werd in 2019 gestart met station Santpoort Noord. Dit station geeft toegang tot natuurgebied Nationaal Park Zuid-Kennemerland. De pilot op Santpoort Noord was een samenwerking van de provincie Noord-Holland, NS, Metropoolregio Amsterdam, gemeente Velsen en Nationaal Park Zuid-Kennemerland.
Na de pilot van een half jaar zijn de aanpassingen op het station verwijderd en de resultaten geëvalueerd. Om de kennis die is opgedaan tijdens de pilot te delen met overheden en vervoerders, is er het Handboek Buitenpoorten. Het Handboek laat zien wat de ingrediënten van een buitenpoort zijn en hoe een station volgens een stappenplan ontwikkeld kan worden.
Buitenpoorten in ontwikkeling
Samen met onder andere de gemeente Gooise Meren, ProRail, NS, Goois Natuurreservaat en Metropoolregio Amsterdam wordt buitenpoort Bussum-Zuid ontwikkeld. Station Bussum-Zuid heeft alle mogelijkheden om een buitenpoort te worden: het ligt 30 minuten reizen vanaf Amsterdam, het heidelandschap met vele wandelroutes ligt dichtbij en er zijn horecagelegenheden. Planning is om de Buitenpoort Bussum-Zuid voorjaar 2025 te openen.
Samen met de gemeente Zaanstad, NS en Recreatie Noord-Holland is de ontwikkeling van potentiële buitenpoort station Wormerveer gestart. Ook wordt bekeken hoe station Wormerveer aan kan sluiten op station Zaanse Schans, als toeristische toegangspoort naar de Zaanse Schans.
Verder wordt onderzocht hoe station Castricum een buitenpoort kan worden, net als station Haarlem Spaarnwoude en station Halfweg-Zwanenburg.
Samenwerking
Buitenpoorten is een initiatief van de provincie Noord-Holland, NS, Metropoolregio Amsterdam, IVN, gemeenten en natuurorganisaties. Daarnaast werkt de provincie samen met Recreatie Noord-Holland, ProRail, Bureau Spoorbouwmeester, lokale ondernemers, organisaties en bewoners.
Geïnteresseerd om aan de slag te gaan met buitenpoorten? Stuur een e-mail naar: ovknooppunten@noord-holland.nl.
