Over het project
Al sinds 1993 werken diverse partijen, waaronder de provincie Noord-Holland, Natuurmonumenten en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, nauw samen aan het Herstelplan Naardermeer. Het samenwerkingsproject Schil Naardermeer is het sluitstuk van het Herstelplan.
De natuur van het Naardermeer staat onder druk en sommige typische laagveensoorten zijn kwetsbaar of al verdwenen. Daarom wordt het watersysteem in de direct omringende polders, de Schil, aangepast en komt hier meer ruimte voor natte natuur. Zo ontstaat een uitgestrekt rietlandschap en een groter leefgebied voor kenmerkende soorten als de purperreiger, blauwborst en baardmannetje. Met de inrichting van de Schil Naardermeer ontstaat een robuuster natuurgebied.
Om die ruimte voor natte natuur mogelijk te maken, worden de marges waartussen het waterpeil mag variëren op veel plaatsen verruimd: er is een bandbreedte vastgesteld met een minimum- en een maximumpeil. Daarvoor worden dammen, stuwen en kades aangelegd of verhoogd. Ook worden er nieuwe sloten en natuurlijke oevers gemaakt. In de natte rietlanden met veel waterriet die dan ontstaan, is er meer plek om te broeden voor bijzondere vogels, zoals de purperreiger. Ook voor het publiek wordt het gebied aantrekkelijker gemaakt. Bijvoorbeeld door de aanleg van een nieuw uitkijkpunt, waar bezoekers een mooi uitzicht krijgen op dit eerste beschermde natuurgebied van Nederland. Zo draagt het project Schil Naardermeer bij aan het behoud van dit belangrijke laagveenmoeras, voor nu en in de toekomst.
Droogte en waterkwaliteit
Door klimaatverandering zijn er steeds vaker periodes van droogte, maar ook periodes met heftige regenbuien in de zomer. Door een flexibel waterpeil in te stellen, kan het gebied beter omgaan met de effecten van klimaatverandering en kan de regen die in de zomer valt in het gebied worden behouden. In droge periodes zakt het waterpeil in het Naardermeer en de omliggende Schil. Het Waterschap zorgt ervoor dat het niet verder zakt dan een bepaald minimum. Als het nodig is, wordt er water vanuit de Vecht ingelaten in het Naardermeer. Dat gebeurt zo min mogelijk vanwege de mindere kwaliteit van dat water. In natte periodes stijgt het waterpeil en mag het water in de Schil ieder jaar 5 centimeter hoger komen, tot de door het Waterschap vastgestelde maximum waterpeilen. Dat kan jaren duren en wordt misschien nooit bereikt. Een hoger waterpeil is geen doel op zich. Doel is om de natuur te herstellen en in de praktijk moet blijken bij welke bandbreedte van het waterpeil dit optimaal kan plaatsvinden.
Monitoring grondwaterstanden in de omgeving
Door aanpassing van de waterpeilen in de Schil liggen er veel kansen voor de ontwikkeling van een grootschalig nat rietlandschap. De aanpassing van de peilen zal gefaseerd gebeuren. In kleine stapjes van 5 centimeter per jaar, mag het water ieder jaar stijgen. Uit berekeningen van het Waterschap blijkt dat een stijging van het oppervlaktewater tot de vastgestelde nieuwe waterpeilen geen tot nauwelijks effect zal hebben op de grondwaterstanden in de omgeving van het Naardermeer en de omliggende Schil. Het Waterschap gaat de grondwaterstanden in de omgeving zorgvuldig monitoren met een flink aantal extra geplaatste peilbuizen en houdt de omwonenden op de hoogte van de resultaten.
Wat het oplevert
De vernatting van het gebied in de Schil levert een afwisselend, open landschap op met natte rietvelden, bloemrijke graslanden en ondiepe plassen. Daarvan gaan veel verschillende soorten planten en dieren profiteren. Door de nieuwe inrichting gaat er meer waterriet in het Naardermeer groeien. Goed nieuws voor de purperreigers, die hier nieuw broedgebied kunnen vinden. Het waterriet verhoogt ook de kans op terugkeer van de grote karekiet en andere verdwenen vogelsoorten. Ook ontstaan er bloemrijke graslanden met dotterbloem en echte koekoeksbloem en karakteristieke poldersloten. Zo kan de Schil verder uitgroeien tot de plek waar ook soorten als roerdomp, bruine kiekendief, baardmannetje, snor, rietzanger, blauwborst, otter en ringslang graag vertoeven.
