Vergroten, versterken, verbinden
‘Het Natuurnetwerk voltooien’. Dat klinkt makkelijk. Maar de aangewezen stukken natuur liggen verspreid over de provincie. Het is grond die soms bewerkt wordt door agrariërs, soms braak ligt of bedoeld was voor woningbouw. Die plekken zijn in 1990 aangewezen voor natuur, maar om allerlei redenen nooit ingericht.
Vergroten natuurdeel
De noodzaak is er wel. Voor de verscheidenheid van planten en dieren. De opvang van de toenemende recreatiedruk. Gezonde lucht, bodem en water. En voor de opvang van de klimaatverandering. Dat zijn de redenen dat de provincie het Natuurnetwerk wil afmaken.
Het gaat niet om nieuwe gebieden, maar de inrichting van al in 1990 aangewezen gebieden. Daar vergroot de provincie het natuuraandeel. Bijvoorbeeld rond de meest bijzondere en Europees beschermde Natura 2000-gebieden. Of aan de binnenduinrand, de strook net na de duinenzoom richting het achterland. De provincie voert de komende jaren zo’n 55 natuurprojecten uit voor het herstellen en versterken van het Natuurnetwerk.
Versterken kwaliteit
In en rond de Natura 2000-gebieden is daarnaast vooral aandacht voor het herstellen en versterken van de kwaliteit van de bestaande natuurgebieden. Dit gebeurt aan de hand van beheerplannen. Verder worden er bronmaatregelen genomen om de neerslag van stikstof te voorkomen.
Verbinden vergroot kansen
Het meest bijzondere onderdeel van het Natuurnetwerk is… het netwerk! Door natuurgebieden te verbinden, ontstaan grotere leefgebieden. De kansen van planten en dieren om zich te ontwikkelen en vermenigvuldigen nemen daarmee toe. Want waar een poldervisje aan één goede sloot voldoende heeft, vraagt een otter een oppervlakte van heel Nederland om te overleven. Die verbindingen zijn er in alle soorten en maten. Van natuurstroken, bermen en watergangen tot grote ecoducten. En dat geldt ook voor de dieren die erover lopen. Reeën en vossen, maar ook kevers en duizendpoten. Op de NNN-kaart zijn de verbindingen te zien als mosgroene lijntjes.
Natuurbruggen
De meest in het oog springende verbindingen zijn de gebouwde natuurbruggen. Je ziet ze wel eens over de snelweg liggen. Daar rijden geen auto’s, maar zie je groen. De eerste natuurbrug in Noord-Holland werd in 2006 gebouwd. Het is de Natuurbrug Zanderij Crailoo. Het zijn er inmiddels tientallen. Met de komst ontstond een aaneengesloten natuurgebied van Naarden aan het Gooimeer via de Utrechtse Heuvelrug tot Rhenen bij de Neder-Rijn. Andere voorbeelden zijn de drie natuurbruggen bij het Natura 2000-gebied Kennemerland Zuid, Duinpoort, Zeepoort en Zandpoort. Maar kleinere verbindingen zijn minstens even belangrijk.
Natuur ontsnipperen bij verkeerswegen
Verkeerswegen helpen mensen snel ergens te komen, maar vertragen dieren en versnipperen hun leefgebied. Veel dieren komen om in het verkeer, ook op de provinciale wegen. Voor de das is het zelfs de grootste doodsoorzaak. We helpen ze met allerlei tunneltjes, duikers en groene bermen. Maar hoe weet een vos nou waar hij de weg moet oversteken?
In het coalitieakkoord staat dat de provincie dit probleem wil oplossen. Daarom heeft de provincie samen met de Wageningen Universiteit (WENR) onderzocht op welke provinciale wegen de grootste knelpunten voor wilde dieren liggen. De resultaten van dit onderzoek staan in het Eindrapport Ontsnipperingsbeeld Noord-Holland WUR 2021 (pdf, 64 MB).
Het onderzoek is op 9 februari 2022 gepresenteerd door onderzoeker Edgar van der Grift (Wageningen Universiteit) tijdens een bijeenkomst in Pakhuis de Zwijger. Ook legde gedeputeerde Esther Rommel uit wat de provincie met de resultaten gaat doen. Bekijk de bijeenkomst terug op de website van Pakhuis de Zwijger.
Ook de uitleg over de aanpak van het onderzoek op 30 oktober 2020 is terug te zien op de website van Pakhuis de Zwijger.
Door het verbinden van natuurgebieden ontstaan grotere leefgebieden. Dieren kunnen zich daardoor makkelijker verspreiden en vermenigvuldigen. Dit versterkt de biodiversiteit. In de provincie kunnen op 68 plaatsen nog veilige oversteekplaatsen voor dieren komen. Bijvoorbeeld kleine faunatunnels en ecoduikers. De komende 6 jaar zijn er op veel provinciale wegen werkzaamheden gepland. In de voorbereiding wordt rekening gehouden met mogelijke oversteekplaatsen.
Monitoring
De aangelegde natuurverbindingen worden veelvuldig onderzocht. Daaruit blijkt hoe succesvol verbindingen zijn. Meer informatie over recente monitoringsonderzoeken staat op de pagina Monitoring natuurverbindingen.
30 jaar Natuurnetwerk Nederland, aflevering 3: Ecoducten Gooi en Vechtstreek (video)
