Gemeentelijke herindeling
Het samengaan van 2 of meer gemeenten in een (nieuwe) grotere gemeente wordt herindeling genoemd.
Er zijn 2 mogelijkheden:
- Herindeling: het opheffen en instellen van gemeenten
- Grenscorrectie: het wijzigen van de gemeentegrenzen, waarbij het inwonertal van de betrokken gemeenten niet meer dan 10% toe- of afneemt.
Op de website van de rijksoverheid staat meer informatie over gemeentelijke herindeling. In het Beleidskader gemeentelijke herindelingen staan de criteria waaraan het kabinet gemeentelijke en provinciale herindelingsvoorstellen toetst. Per geval wordt een afweging gemaakt op basis van lokale en regionale omstandigheden.
Procedure
De procedure Wet algemene regels herindeling (Wet arhi) moet doorlopen worden, voordat een gemeentelijke herinrichting tot stand komt. Dit kan op 2 manieren:
De gemeenten stellen een herindelingsadvies op
- Stap 1: Gemeenten hebben overleg en bedenken een plan.
- Stap 2: De gemeenteraden stellen het herindelingsontwerp vast en leggen dit ter inzage.
- Stap 3: Gedurende 8 weken is inspraak mogelijk. Iedereen mag een zienswijze geven aan de betreffende gemeenten op het herindelingsontwerp.
- Stap 4: De gemeenten verwerken de binnengekomen reacties op het herindelingsontwerp in een zogenaamd herindelingsadvies. Dit advies stellen ze vast.
- Stap 5: Gemeenten sturen het advies naar Gedeputeerde Staten (GS). GS stellen een zienswijze vast en sturen het advies met zienswijze van GS naar de minister van Binnenlandse Zaken. De minister moet van het advies een wetsontwerp maken dat behandeld wordt in de ministerraad, de Raad van State, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
De provincie stelt een herindelingsadvies op
- Stap 1: De provincie voert in maximaal 6 maanden open overleg met gemeenten om te komen tot een plan.
- Stap 2: GS stellen een herindelingsontwerp vast en versturen dit naar de betrokken gemeenten om ter inzage te leggen.
- Stap 3: Gedurende 8 weken is inspraak mogelijk. Iedereen mag een zienswijze geven aan GS op het herindelingsontwerp. Gemeenteraden hebben 3 maanden de tijd om een zienswijze bij GS in te dienen.
- Stap 4: GS verwerken de binnengekomen reacties op het herindelingsontwerp in een zogenaamd concept-herindelingsadvies. Provinciale Staten (PS) behandelen dit advies en stellen het uiteindelijk vast.
- Stap 5: De provincie stuurt het advies naar de minister van Binnenlandse Zaken. De minister moet van het advies een wetsontwerp maken dat behandeld wordt in de ministerraad, de Raad van State, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
Een herindeling vindt altijd plaats per 1 januari van het jaar dat volgt op de toestemming van de Tweede en Eerste Kamer.
Als er zich bij een herindeling ook een provinciale grenswijziging voordoet, is daarvoor een interprovinciale procedure nodig. In dat geval kan een Interprovinciale commissie worden ingesteld door Provinciale Staten (IPC). De IPC heeft dan de bevoegdheden van een college van Gedeputeerde Staten en nodigt de gemeenten uit voor het open overleg (zie stap 1).
