GGD-advies: wissel groente en fruit duintuintjes af met supermarkt

De GGD blijft bij het advies het eten van groente en fruit uit de duintuintjes van Egmond aan Zee af te wisselen met groente en fruit uit de supermarkt.

Dit blijkt uit de resultaten van een onderzoek (pdf, 5 MB) naar het gehalte PFAS in groenten en fruit die worden geteeld in de duintuintjes. Eerder adviseerde de GGD de eigenaren van de tuintjes al de consumptie van zelf geteelde groenten en fruit af te wisselen met producten uit de supermarkt als zij het risico op een mogelijk verhoogde PFAS-inname willen beperken. Dat advies blijft ook na het nieuwe onderzoek, dat in opdracht van de provincie Noord-Holland werd uitgevoerd, van kracht.

Aanleiding voor onderzoek naar deze gewassen zijn de licht verhoogde PFAS-concentraties die in 2023 in de bodem van de duintuintjes zijn vastgesteld. 

Onderzoek

In het onderzoek zijn de gewassen uit 3 duintuintjes onderzocht. Deze tuintjes waren ook onderdeel van het eerder uitgevoerde grondonderzoek. Voor het onderzoek is het duintuintje met de hoogste PFAS-gehalten in de grond uitgekozen – dit tuintje ligt van de 3 het dichtste bij zee – en de 2 tuintjes met de laagste gehalten. De gewassen uit de 2 tuintjes met de laagste gehalten PFAS in de grond bevatten ongeveer evenveel PFAS als groenten uit de supermarkt of andere reguliere winkels. Gewassen uit het dichtst bij de zee gelegen tuintje, met de hoogste PFAS-gehalten in de grond, bevatten meer PFAS dan groenten uit de supermarkt of andere reguliere winkels.

Wanneer iemand alleen groenten en fruit uit dit tuintje zou eten, is dat goed voor 46% van de inname van PFAS die volgens het RIVM veilig is. Dit percentage wordt grotendeels veroorzaakt door het gewas boerenkool, dat relatief veel PFAS bleek te bevatten. 

Advies GGD blijft staan

De resultaten van het onderzoek zijn voorgelegd aan de GGD Hollands Noorden. Die heeft de eigenaren van de tuintjes geadviseerd om de consumptie van groente en fruit uit de moestuin af te wisselen met de consumptie van deze producten uit de supermarkt. Op die manier wordt het risico op een mogelijk verhoogde PFAS inname beperkt, aldus de GGD. Dit advies was al van kracht naar aanleiding van het eerder uitgevoerde grondonderzoek. Lees het advies van de GGD (pdf, 302 kB).

Seaspray

De duintuintjes in Egmond aan Zee liggen binnen de invloedssfeer van het fenomeen 'sea spray'. Sea spray bestaat uit aerosolen (kleine vochtdeeltjes) die ontstaan bij golfslag. Aerosolen bevatten PFAS in hoge concentraties en slaan neer in het duingebied. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de bodem langs de kust verhoogde gehalten aan PFAS bevat door dit fenomeen. De provincie Noord-Holland doet, samen met andere kustprovincies en Rijkswaterstaat, onderzoek naar sea spray.