Arondéuslezing 2024 door Natascha van Weezel
Op woensdag 15 mei spreekt Natascha van Weezel de Willem Arondéuslezing uit over de prijs van vrijheid en de toename van onvrijheid, vervreemding.
Dit jaar is het 81 jaar geleden dat de verzetsgroep, met Willem Arondéus als aanvoerder, de aanslag pleegde op het Amsterdamse bevolkingsregister. Het was het begin van een reeks aanslagen georganiseerd tegen de bezetter. Willem werd, met nog 12 verzetsstrijders, geëxecuteerd voor die aanslag.
Lezing op 15 mei
Iedereen is 15 mei welkom bij deze lezing in de Grote of St. Bavokerk in Haarlem en de toegang is gratis. Aanmelden kan via dit formulier. De lezing start om 20.00 uur en de kerk gaat om 19.15 uur open. Deze is ook live te volgen via Haarlem105 en via het YouTube-kanaal van de provincie Noord-Holland. Bij de lezing is een gebarentolk aanwezig.
Natascha van Weezel
Dit jaar spreekt Natascha van Weezel op 15 mei de 19e Willem Arondéuslezing uit. Natascha gaat voorop in het gesprek over vrijheid. In haar columns en documentaires verwoordt en verbeeldt ze de grote en de kleine gevoelens die horen bij de oorlog tussen Israël en Gaza. Natascha heeft één doel: we mogen ons niet uit elkaar laten drijven. Daarom gaat ze gesprekken aan, georganiseerd en via de media, om nieuwe bruggen te bouwen in een tijd waarin we steeds meer van elkaar vervreemd raken.
“We leven in een tijd waarin meningen steeds belangrijker lijken dan feiten. Waarin je moet kiezen tussen ‘goed’ of ‘fout’. Waarin mensen met een andere mening direct worden weggezet als ‘de absolute vijand’. Niet makkelijk voor iemand die altijd alles bekijkt vanuit meerdere kanten. Iedereen denkt alles zeker te weten, terwijl ik juist aan zoveel twijfel. Dat zorgt ervoor dat ik word uitgescholden voor ‘lafbek’ of ‘nestbevuiler’. Zelf zie ik dat anders: twijfel is misschien wel onze enige redding. Niet weten is veel eerlijker. Het zorgt ervoor dat je altijd zelf blijft nadenken en de moed hebt om je eigen fouten toe te geven. Niet weten houd je zacht.”
Natascha van Weezel (1986) is schrijfster, filmmaker en columnist bij Het Parool. In 2012 studeerde ze af aan de Nederlandse Film en Televisie Academie. Kort hierna debuteerde ze met de documentaire 'Elke dag 4 mei', over kleinkinderen van Holocaustoverlevenden. Over datzelfde onderwerp schreef ze het boek 'De derde generatie'. Naast de Tweede Wereldoorlog speelt het Israël-Palestina conflict een belangrijke rol in haar werk. Zo presenteerde ze de 4-delige documentaireserie 'Natascha's beloofde land', waarin ze in gesprek gaat met jongeren in Israël en de Palestijnse gebieden. Onlangs maakte ze samen met Sinan Can de documentaire 'Brug over de breuklijn', waarin ze de spanningen in Nederland onderzoekt als gevolg van de huidige oorlog tussen Israël en Gaza. Momenteel werkt ze aan een essay over nuance in tijden van oorlog.
Foto: Cees Rutten
Thema vrijheid
Sinds 2005 vragen Provinciale Staten van Noord-Holland jaarlijks iemand uit de wereld van kunst, journalistiek of religie om de Willem Arondéuslezing uit te spreken als eerbetoon aan Arondéus. Het thema van de lezing is ‘vrijheid’ of ‘de vrijheid om te kunnen zijn wie je bent’. Eerder werd de lezing uitgesproken door onder meer Ewoud Kieft, Mounir Samuel, Jacobine Geel en Boris van der Ham. De sprekers bepalen zelf de invulling van de lezing. De Arondéuslezing vindt traditioneel rond Bevrijdingsdag plaats.
Aanslag op bevolkingsregister
Met de aanslag op het bevolkingsregister in de nacht van 27 maart 1943 hoopte de verzetsgroep zo veel mogelijk persoonsgegevens te vernietigen om zo de verdere deportatie van Joodse Amsterdammers onmogelijk te maken. Bij de aanslag vielen geen doden. Het bevolkingsregister was in die tijd gevestigd aan de Plantage Kerklaan, naast de ingang van dierentuin Artis.Andere deelnemers aan de aanslag op het bevolkingsregister waren onder andere Gerrit van der Veen en Frieda Belinfante. Op 1 juli 1943 werden 12 verzetsstrijders, waaronder Arondéus, geëxecuteerd in de duinen bij Overveen. Op 1 juli 2024 is dat 81 jaar geleden.
Willem Arondéus
Willem Arondéus (1894-1943) was een moedig en eigenzinnig mens. Hij kwam openlijk voor zijn homoseksuele geaardheid uit. Begin vorige eeuw een ongewone houding. Arondéus was beeldend kunstenaar en schrijver. In de Statenzaal van het provinciehuis in Haarlem hangen wandkleden met ornamenten rond de wapens van Noord-Hollandse gemeenten, die hij in 1932 ontwierp. Meer informatie over de jaarlijkse Willem Arondéuslezing is te vinden op de site van de provincie Noord-Holland.
